Cenaze Selası (Salası) Okutmak Şart mıdır?
Arapça’da “dua” ve “namaz” anlamlarına gelen salâ (salât), sözleri Arapça olup bir kısmı besteyle okunan salâlar okundukları yere ve zamana göre sabah salâsı, cuma ve bayram salâsı, cenaze salâsı, salât-ı ümmiyye, salâtüselâm gibi adlarla anılmıştır.
Cenaze salâsı ilk defa Memlüklüler zamanında başlamıştır. Hicri 700 (Miladi 1300-1301) yılında Memlük Sultanı el-Melikü’n-Nâsır Muhammed ibn Kalavun’un iradesiyle cuma ezanından önce, 791 (1389) yılında el-Melikü’s-Sâlih ibn Eşref Zeynüddin II. Hâccî döneminde ise akşam ezanı dışında bütün ezanların ardından salâ verme usulü koyulmuştur (Nuri Özcan, “Sala,” Diyanet İslam Ansiklopedisi, cilt: 36, s. 15).
Rasulullah döneminde salâ okunduğuna dair kaynaklarda herhangi bir bilgi yer almamaktadır. Bununla birlikte ölüm haberinin çeşitli yollarla duyurulması sünnettir. Nitekim Resûlullah’ın, Necaşî’nin vefatını ashabına haber verdiği (Buhari, Cenaiz, 4), kendisine bildirilmeden defnedilen bir cenaze için de “Bana neden haber vermediniz?” (Buhari, Cenaiz, 5, 56) diye serzenişte bulunduğu rivayet edilmiştir.
Farz veya vacip olduğu inancı taşımaksızın cenazeyi duyurmak amacıyla salâ vermekte sakınca yoktur (Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı).
Osmanlılar’da eski devirlerden beri önemli kişilerin ölüm haberleri şehirlerin büyük camilerinin minarelerinden salâ verilmek suretiyle halka duyurulmuştur. Tarihî kaynaklarda, özellikle vak‘anüvis tarihlerinde padişahların vefat haberlerinin bu şekilde duyurulduğuna dair kayıtlar mevcuttur. Bu kayıtların çoğu 16. yüzyıl ve sonrasına aittirler (Nuri Özcan, Mustafa İsmet Uzun, “Cenaze Salası,” Diyanet İslam Ansiklopedisi, cilt: 7, s. 358).
Sonuç olarak, Kur’an’da yer almayan cenaze salâsı, Rasulullah döneminde mevcut olmayıp asırlar sonra ortaya çıkan bir uygulamadır. Dolayısıyla bu uygulamayı farz veya vacip kategorisine sokmak mümkün değildir. Vefat eden kişiler gerek belediye hoparlöründen, gerekse de sosyal medyadan zaten anında duyurulmaktadır. Bu vasıtalar bu duyuru işlemi için zaten yeterlidir.