Şapka Takan Kafir mi Olur?

Şapka Takan Kâfir mi Olur? 

Şapka takanın kâfir olacağı, hatta bu yüzden nikâhının bile düşeceği iddia edilmektedir. Önce bu iddianın kaynağını ardından da konuyu Kur’an’a göre inceleyeceğiz.

Son bir iki yüzyıl öncesine kadar kültürler ve dinlerin inananları arasında çok keskin ayrımlar mevcuttu. Adeta her milletin ve bir dine inananların kıyafetleri kesin hatlarla belirlenmişti. Bir kişinin, başka milletlere ve dindarlara ait kıyafetleri giymesi neredeyse imkânsızdı. Eski devirlerde hem Batıda hem de doğuda, başı açık olmak çok kötü olarak görülürdü. Erkekler dışarıda da evde de bir şekilde başını örterdi. Örneğin Osmanlıda başlık aynı zamanda bir rütbe göstergesiydi. Topkapı sarayında hatalı davranan kişilere uygulanan önemli bir ceza, başı açık gezme cezasıymış!

Özellikle son iki yüzyıldan itibaren, ulaşım imkânlarının kolaylaşması nedeniyle tüm dünyada insanlar ve kültürler arasında bir kaynaşma ortamı doğmuştur. İnsanlar, tarihin hiçbir döneminde olmadığı kadar birbirini tanıdılar, birbirinden etkilendiler. Bu etkilenme, başlık konusunda da söz konusu olmuştur.

Şapka konusuna girmeden önce fesi ele almamız çok iyi olacaktır. Osmanlıda erkeklerin önemli bir bölümü kavuk giyiyordu. Fes ismini, Fas şehrinden dolayı almıştır. Fes, Osmanlı Devletine 16. yy.da Cezayirli denizciler tarafından getirilmiştir. II. Mahmud, Osmanlı’da fesin giyilmesini emretti. Fesi kabul etmeyen Osmanlılar, alıştıkları başlıklar yerine hiç tanımadıkları fesi, asker ve memurlara giydiren II. Mahmud’a şöyle demişlerdi: “Gâvur padişah! Cenab-ı Hak senin ettiğin küfrün hesabını senden soracaktır. Sen İslamiyet’i tahrip ve peygamberin lanetini üzerine celbettin.” Oysaki ne kavuğun ne sarığın ne de fesin din ile bir alakası yoktu! Fakat fes bir şekilde toplumda yer edindi. Hatta kadınlar bile bir aksesuar olarak fesi giymeye başladılar.

1925’te ise halk Şapka İnkılabı ile fese bu kez “dini başlığımızdır” diyerek sahip çıktılar ve şapka takmak istemediler. Fakat devrim konusunda gösterilen kararlılık sonucu fes bırakılıp “Batı tarzı” başlık giyilmeye başlandı.

Şapka bir takıdır, özellikle güneşten, soğuktan veya yağmurdan korunmak için takılır. Özellikle de günümüzde yaygın bir kullanılmaktadır. Hem zaten tüm Gayr-i Müslimler de şapka takmıyorlar ki? Acaba kaç tane Gayr-i Müslim şapkayı, inancının gereği olarak takıyordur? Fakat dört yüz sene önce yazılan Miftahul-Cenne (Mızraklı İlmihal) adlı kitapta şapka takmak, kâfirlik alameti olarak anlatılır. Kâfirlik alameti olarak anlatılan diğer unsurlar haç ve zünnardır (papaz cübbesindeki domuz kılından yapılmış kuşak). Şapkayı “küfür alameti” olarak kabul edenler, bunu önündeki çıkıntıdan dolayı ifade ederler. Bunu şöyle yorumlamışlardır: “Ben Allah’ın önünde secde etmem.” Hatta, “Şapkayı şaka ile dahi olsa başına koyan kâfir olur” diyenler dahi olmuştur.

İslâm’a göre bir şeyin kesin olarak haram sayılabilmesi, dolayısıyla onu işlemenin günah ya da küfür kabul edilebilmesi için Kur’an’dan açık bir dayanağın olması gerekir. Aksi halde hiç kimse keyfî olarak, Allah’ın helâl kıldığını haram, haram kıldığını da helâl sayamaz. Kur’an’ı incelediğimizde erkekler için ne şapka ne de başka bir kıyafetle ilgili herhangi bir hüküm göremeyiz. Fakat Allah’ın Mü’minler sürekli olarak inanç ve davranış bakımından kâfirlere benzemekten sakındırdığını görebiliriz. Bir insanı kâfir yapan özellikler, daha çok davranışla ilgili olanlardır. Dolayısıyla şapka veya Gayr-i Müslimlerin giydikleri diğer kıyafetlerin bizzat haram olduğunu söyleyemeyiz.
Şapka takanın kâfir olacağını söyleyebilmek için öncelikle onu kullananın niyetinin de önemli olduğunu söylemek gerekir. İşi gereği ağır, eğilmeyi imkânsız hale getiren kıyafet giymek zorunda olan birisi için nasıl ki “kâfir oldu” diyemeyeceğimiz gibi, sırf öylesine, hiçbir dini art niyet olmadan şapka giyen birisi için de kâfir denilemez.

Bir kişi gerçekten secdeye gitmemek için özel kıyafet giyiyor, inadına da şapka taktığını düşünüyorsa, o zaman şapka sadece onun için haram olur. Fakat şu an şapka takanların acaba kaç tanesi böyle bir niyete sahiptirler? Hem zaten Mü’minler namaz kılarken, ya şapkalarını çıkartmakta veya ters çevirmektedirler. Böylece de namaz kılarken şapka ile herhangi hiçbir sorun yaşanmamaktadır.
Sonuç olarak Kur’an açısından baktığımızda şapka takmanın, şapka ile namaz kılmanın herhangi bir mahzurunun olmadığını söyleyebiliriz. Şapka takmak kişiyi kâfir yapmadığı gibi, onu dinden çıkarmaz, nikâhı falan da düşmez!