“Fitne Kalmayıncaya ve Din Allah’ın Oluncaya Kadar Savaşmak” (Bakara 193; Enfal 39) Ne Demek?

“Fitne Kalmayıncaya ve Din Allah’ın Oluncaya Kadar Savaşmak” (Bakara 193; Enfal 39) Ne Demek?

“Fitne kalmayıncaya ve din de yalnızca Allah’a ait oluncaya kadar onlarla savaşın! Artık eğer vazgeçerlerse zalimlerden başkasına düşmanlık yoktur.” (Bakara [2] 193. Ayrıca Enfal [8] 39).

F-T-N kökünden gelen kelimeler sınav aracı, baskı, karışıklık, çare, delilik, saptıran, kötülük etmek, azap etmek, uzaklaştırmak anlamlarına gelir.

Savaş ortamından bahseden Bakara [2] 193 ve Enfal [8] 39 ayetlerindeki fitnenin hangi anlama geldiğini aynı konudan bahseden bu anahtar ayet ışığında daha iyi anlayabiliriz:

“Onlar sizi ele geçirirlerse, size düşman kesilirler. Elleriyle ve dilleriyle size her türlü kötülüğü yaparlar ve kâfir olmanızı da çok isterler.” (Mümtehane [60] 2). Dolayısıyla burada fitne ile kast edilen hususun inanca yönelik baskı olduğunu kolayca görebiliriz.

Bakara [2] 193 ve Enfal [8] 39’daki “onlardan” kelimesi ile tüm müşrikler değil yalnızca şunları yapanlar kast edilir:
Müslümanları İslam’dan vazgeçirmek için maddî ve manevî her türlü gayreti gösterenler (Enfal [8] 36), Müslümanları yurtlarından çıkaran (Mümtehane [60] 8-9), Müslümanlara baskı uygulayanlar (Nisa [4] 91), kötülük/saldırı (Nisa [4] 101), eziyet ve işkence edenler.

Yaygın bir yanlış anlayış nedeniyle tüm insanların Müslüman oluncaya kadar onlarla savaşılması gerektiği de zannedilir. Oysaki Bakara [2] 193 ve Enfal [8] 39’da “Herkes Müslüman oluncaya kadar” şeklinde bir ifade zaten bulunmaz. Kur’an’a baktığımızda Mü’minlere, insanların hepsini zorla Müslüman yapma şeklinde bir görev verildiğini görmek de mümkün değildir. Zaten Kur’an açık bir şekilde insanların çoğunun iman etmeyeceklerini belirtmektedir (Yusuf [12] 103).

Kur’an Müslümanlara savaşma iznini, ancak kendilerine savaş açılması ve haksızlığa uğratılmaları nedeniyle, o da yalnızca misliyle olmak şartıyla verir (Bakara [2] 190-191, 194; Hac [22] 39).

Kur’an’a göre din Allah’ın olduğunda geçerli olacak olan ilkeleri belirleyen ayetlerden bazıları şunlardır:

— “Dinde zorlama yoktur.” (Bakara [2] 256).
— “Rabbin dileseydi yeryüzündekilerin hepsi elbette iman ederlerdi. (Şimdi) sen inanmaları için insanları zorlayacak mısın?” (Yunus [10] 99).
— “De ki: “Hak (gerçek), Rabbinizdendir.” Öyle ise dileyen iman etsin; dileyen inkâr etsin!…” (Kehf [18] 29).
— Dinin kurucusu, dinin sınırlarını belirleyen yalnızca Allah’tır (Kehf [18] 26).

Sonuç olarak diyebiliriz ki Kur’an’da Bakara [2] 193 ve Enfal [8] 39’da fitne ile kast edilen, bir toplumun Mü’minlere uyguladığı inanca yönelik saldırgan ve ölümcül baskıdır. Mü’minler yalnızca bu baskıcı saldırganlarla mücadele etmelidirler. Kur’an’a göre inanca baskı uygulamayan, saldırmayan inançsızlara karşı savaşmaya izin yoktur. Savaşın ardından Allah’ın talep ettiği özgürlük oluşturulmalı ve herkes barış içinde yaşamalıdır.